Անցած օրերին Բրյուսելում չէին շտապում մեկնաբանել Կրեմլի վերջին սադրանքներն ու ԵՄ գլխավոր դիվանագետին հասցված վիրավորանքները Մոսկվա այցի ժամանակ: Մասնավորապես՝ ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի բավականին ոչ դիվանագիտական խոսքը ԵՄ-ի ու եվրոպացի երեք դիվանագետների՝ գերմանացու, լեհի ու շվեդի, արտաքսման մասին՝ նրանց մեղադրելով, որ հունվարի 23-ին մասնակցել են Ալեքսեյ Նավալնու աջակցության հանրահավաքին՝ գրում է Աննա Ռովանը Le Figaro-ում:
Չնայած ֆիասկոյին, շաբաթ օրը եվրոպացի գլխավոր դիվանագետը նորից էր հիմնավորում իր նախաձեռնությունը: «Դիվանագիտական խողովակները պետք է բաց մնան ոչ միայն ճգնաժամերը կամ միջադեպերը չեզոքացնելու համար, այլև կարծիքների, հաստատուն ու անկեղծ ուղերձների փոխանակման, հատկապես երբ հարաբերությունները հեռու են բավարար լինելուց: Իմ այցի արդյունքների մասին ես կզեկուցեմ ԵՄ-ի խորհրդում փետրվարի 22-ին, որտեղ լինելու է ԵՄ-ՌԴ հարաբերությունների կոնկրետ քննարկում»՝ ասել է նա:
Լեհաստանի նախաձեռնությամբ ԵՄ 27 երկրների դեսպանները երկուշաբթի տեսակոնֆերանսի ձևաչափով հանդիպելու են Ալեքսեյ Նավալնու գործընկերների հետ:
Հանդիպմանը մասնակցելու են ԱՄՆ-ի, Ուկրաինայի, Կանադայի՝ Բրյուսելում գտնվող դիվանագետները: Ուրբաթ օրը Փարիզը, Բեռլինը, Ստոկհոլմը արձագանքեցին երեք դիվանագետների արտաքսմանը, սակայն հանգստյան օրերին եվրոպացիների լռությունը վկայում է՝ որքան տարբեր են մայրաքաղաքների տեսակետները ռուսական հարցին, մասնավորապես՝ պատժամիջոցների դեպքում: Կիրակի օրը Ժոզեպ Բորելի շրջապատում զգացվում էր, որ վերջին օրերի իրադարձությունները և Լավրովի ներկայացումը կարող են դառնալ պատժամիջոցների կատալիզատոր: 2014-ին Ղրիմ ներխուժումից հետո Եվրոպան դադարեց Ռուսաստանի մասին մտածել իբրև ռազմավարական գործընկերոջ: Ժոզեպ Բորելի այցի ընթացքը կարող է վերածնել գաղափարը, որ պետք չէ ռուսների հետ խոսել: Դժվար հարց է: Հարցը ավելի է բարդացնում պատվաստանյութերի խնդիրը, որովհետև ԵՄ-ն ուշացնում է իր ընկերությունների պատվաստանյութերի արտադրությունը: Հարմա՞ր պահ է հիմա Մոսկվայի հետ վիճելու, երբ The Lancet-ի ուսումնասիրությամբ ռուսական Спутник V պատվաստանյութի արդյունավետությունը 91% է: Թերևս՝ ոչ: Վերջին օրերին Բեռլինն ու Վիեննան հայտարարեցին, որ պատրաստ են իրենց երկրներում այդ պատվաստանյութն արտադրել, հենց ԵՄ-ն Դեղամիջոցների եվրոպական գործակալությունը թույլատրի: Հունգարիան վճռական քայլ է արել՝ նախքան թույլտվությունը ստանալը: Մտածում է նաև Չեխիան:
Աննա Ռովան, Le Figaro
Հ.Գ. Բրյուսելում նույնիսկ պահանջել են Ջոզեպ Բորելի հրաժարականը՝ Մոսկվա այցից հետո: Թերևս նրանից ակնկալում էին, որ գնալու է դատարանում բռնի Նավալնու ձեռքը ու հետը տանի Բրյուսել, իսկ Լավրովի ներկայացմանն ի պատասխան՝ սեփական ֆիլմը ցուցադրի՝ ինչպես են Ռուսաստանում ցուցարարների հետ վարվում: Եվրոպացիները Բորելին մեղադրում են, որ համարժեք պատասխան չի տվել Լավրովի «սադրանքներին» և նույնիսկ շնորհակալություն է հայտնել Спутник V-ի համար: Ռուսաստանը, իհարկե, իր Спутник V-ին դարձրել է զենք՝ քաղաքական ու տնտեսական հարցեր լուծելու համար, ինչպես միշտ եղել է գազը, բայց հիմա հարցը վերաբերում է մարդկանց կյանքին, ու Ջոզեպ Բորելի շնորհակալությունը տեղին էր: ԵՄ-ՌԴ հարաբերությունները համաշխարհային քաղաքականության վրա ազդող գործոններից են, և Բորելի այցը ևս քաղաքականացվեց՝ Ռուսաստանին դեմ պետությունները պահանջում են նրա հրաժարականը, իսկ Ռուսաստանի հետ համագործակցությանը կողմ պետությունները աջակցում են և Բորելին: Փաստացի՝ Բորելի այցը դարձել է կատալիզատոր Ռուսաստանին կողմ ու դեմ վերաբերմունքի:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ